Aurelio González Ovies

Gedichten van AURELIO GONZÁLEZ OVIES
vertaald door Fa Claes

Aurelio González Ovies werd geboren in 1964 te Bañugues (Asturias - Spanje). Hij is doctor in de klassieke filologie, afgestudeerd aan de Universiteit van Oviedo. Aan diezelfde universiteit is hij professor Latijnse filologie en is sinds 1996 vice-decaan.
Hij publiceerde een groot aantal verzenbundels waarvan verschillende met een prijs werden onderscheiden: Las horas en vano, Gijón 1989; Versos para Ana sin número (Premio Internacional de Poesía Ángel González), Oviedo 1991; En presente (y Poemas de Álbum amarillo) (Premio Internacional de Poesía Feria del Libro-Ateneo Jovellanos 1991), Gijón, 1991; La hora de las gaviotas, (Premio Internacional de Poesía ŤJuan Ramón Jiménezť) Huelva 1992; Vengo del Norte (Accésit Premio Adonais 1992), Madrid 1993; Nadie responde ( Accésit Premio Esquío 1994), El Ferrol 1995; La muerte tiene llave (samen met Marián Suárez), Avilés. 1995; Con los cinco sentidos (id.), Avilés 1997; Las señas del perseguidor (samen met Carmen Nuevo), Avilés 1999; Nada, Ateneo Obrero (Colección Deva), Gijón 2001; 34 poemes (a imaxe del silenciu), Oviedo, 2003; Tocata y Fuga, Oviedo, 2004.
Hij staat vertegenwoordigd in ongeveer elke moderne Spaanse bloemlezing.

UN VÓMITO
de sangre
mató a mi abuela;
estaba en la cocina, cardando
lana, y cayó como un pájaro.
Mi abuelo navegaba y cuando un día
arribó
se colgó de una viga.
Murió loco de pena, se comentaba.
Dicen los que lo vieron
aquellas tardes
que orinaba en las manos y se reía,
y se arrancaba el pelo y se reía,
y comía las hojas de la higuera.
Y que compró jilgueros y malvises
y gallinas y gallos
y que tapió las puertas y ventanas
y se encerró... y nada,
se colgó de la viga.
Mi abuela era muy joven;
dejó a mi madre
con cuatro años cumplidos
y a su hermano de seis,
Aurelio, como yo,
a quien, hacia los treinta,
le reventó la aorta. No sufrió
apenas.
A mi madre la sangre
le dio siempre también bastante
guerra.
Que nada..., como
suele decirse, en esta
puta vida
una pena se cura con otra
pena
y una herida se cierra
con otra herida.

De Nada 2001

CUANTO más tarde sepas
que el fuego acaba en
humo.

Cuanto más tarde veas
que el humo es verdad
muerta.

Cuanto más tarde sientas
que la muerte está en
todo.

Cuanto más tarde admitas
que todo es nada
apenas...
Mejor...

Siempre será muy pronto.
Perder la fe es tan triste...
Como quedarse ciego y no esperar
la luz
por mucho
y más
y mucho que amanezca.

De: Nada 2001

EL VENENO AGRIDULCE DE LA VIDA

Ganar, abrir, cerrar,
perder. Hoy el encuentro
feliz. Mañana la despedida.
Todo es lo mismo
y contrario. Como la luna
y el día. Todo de luz y de
sombra. Como una noche
muy llena y una casa
tan vacía.
Tomo un sorbo. Reconozco la fe.
Amargamente sonrío:
dulce veneno, la vida.

LOS PANES Y LOS PECES

Algo tenían sus manos
como de brote o pozo:
y aunque faltara el agua,
nos mojaban la sed.
Y aunque el sol no saliera,
tocarla, iluminaba.
Y aunque hubiera muy poco
y los días muy duros
y los meses muy largos
y nuestras bocas todas...,
se restaba a sí misma
-tuvo que ser así-,
con tal de que a nosotros
-ilusiones y fruta, sueños y ropa nueva-
se nos multiplicaran.

RUINAS DE OLIMPIA

Olimpia. Madrugada. Ya casi
primavera.
Lenta, unta la luz del día su cuerpo
con aceite muy tibio,
como una diosa joven
encaprichada
en un mortal atleta.
Es vida lo que veo, aunque es muy poco:
un olivo, rocío sobre el mármol
y la humana apariencia de la tierra.

PENÉLOPE DE ULISES

Más allá de su casa el calor de septiembre
crepita en las higueras;
Penélope de Ulises, fiel espartana,
se ha asomado al balcón donde borda por siempre
y ahuyenta una pareja de gansos atrevidos
que va picoteando la flor de sus hortensias.
La casa huele a pan, a recuerdo de harina,
a esperanza nacida de una esperanza vieja.
żVolverá? Quién sabe si en el mar
o a la luz de los faros,
después de tanto tiempo, se sigue recordando.
Y de repente canta (bien sabe por qué canta)
y de sus labios pende
un temblor que ya es casi ya una lágrima.

Y el sol llega a sus ojos como una pesadumbre
no hay nada más hermoso, sin embargo, que el rostro
de Penélope con la estela brillante de las lágrimas-.
żVolverá? En momentos como este no deja de bordar
por no llorar delante de doncellas,
mas sus dedos no saben si bordan una flor
sobre el sudario
o anudan otro pétalo a su pena.
No se parece en nada a la mujer de piel campesina,
la más esbelta de Ítaca,
que antaño llegó a ser la esposa deseada,
porque de tanta espera,
de tanto deshacer la tela de sus días
cuando la noche entraba, va quedando con hilos
que descosen la carne de su cara.
Se parece muy poco a la de brazos níveos,
por abrazarse tanto al llanto del crepúsculo,
por rehusar promesas de tantos pretendientes,
esperando las velas de las naves rojizas
que las olas del tiempo jamás, tal vez, acerquen.
Y a veces ya le ocurre lo mismo que a su perro:
que de ladrar atado al pie de su destino,
tiene la tirantez ahogándole en el cuello,
una marca amarilla de soledad y hastío
que le ha robado olfato, el aullido y el pelo.
Y nunca pasa nada sino la vida en vano,
las horas se suceden girando en el vacío,
como una rueca muerta varada en unas manos
que no darán más vueltas. Lo tienen prometido.
Penélope de Ulises, la solitaria de Ítaca,
la del balcón abierto por si escuchara pasos;
Penélope de Ulises, la eterna bordadora
de su presente aciago, de su futuro mítico.
La esposa envejecida como un griego olvidado.

De: En presente 1991

ANUNCIO POR PALABRAS

Se necesita un ser
que quiera compartir lo poco que tenemos
de lo mucho que aún queda.
No han de importar sus años, su condición social,
su domicilio...
Pero es urgente.
Alguien que entienda todavía por qué se van los pájaros
otoño arriba,
a qué ha venido el hombre,
a qué flor pertenece el color de los sueños,
en qué mes se desbordan las razas infelices,
con qué uvas se pisa la esperanza,
con qué refrán se cura la maldición de estar siempre
tan tristes.
SE REQUIERE que sepa manejar el idioma de las cosas sencillas
y calcular el radio de los besos
y valorar los rostros que carecen de marca
y escribir en presente las ilusiones muertas
y entender la estructura de los gestos.
PREFERENTEMENTE niño-hombre-mujer adolescente,
de la piel que quisiera,
con los ojos redondos como un significado,
con la voz siempre en fuga como las libertades
y las manos abiertas como diez intenciones.
Pero un ser, ante todo,
que jamás haya visto un chubasco de sangre,
que no haya puesto nunca una trampa a la vida,
que haya bebido a veces un mar de malos tragos
y a veces con la rabia haya comido tierra.
Es también requisito presentarse a deshora
con el inmenso encanto de lo que no se espera,
con la sonrisa fresca como un chorro del alma
y el eterno secreto por que uno se enamora.
Alguien que prometiera
que es preciso muy poco para ser muy feliz a toda costa.
Pero es urgente.

De: La hora de las gaviotas 1992

No sé qué página es ésta
de mi vida,
pero de lo que resta
voy a escribir muy poco.
Voy a decir que hoy es un día hermoso
para ausentarme
y compartir conmigo lo que no me comprendo
todavía.

De: La hora de las gaviotas 1992

ARQUITECTURA DE LAS RUINAS

Antigüedad
mujer hermosa
con ojos pompeyanos
que lleva cestos
de sombra
hasta las viñas
Mar
que se mira
en un espejo
y se serena
antes de que
la vean
amanecer las naves
orgullosas
Mujer
lanceolada
con los pechos
en púrpura
que visita
los templos
y pestañean
las lámparas
de aceite
Cintura de la juventud
de la columnas
melancolía
de la flor de
la manzanilla
que te hace
aniversarios
en latín
al lado
de las losas
Mujer
vestida de ceniza
y rayo de luna
que en la noche
te han visto
llorar
sobre un mosaico
Pasabas
levemente
los dedos
por la desvanecida
sonrisa
de los padres
queridos.

De: Nadie responde 1995

ESTANCIA FUGITIVA

Todo está en mí
como esta noche yo sobre la tierra,
con ilusión de amar, saberse vivo
y cierta obligación de soñar a menudo.
Sin embargo soy nada,
tras de mí late algo que me empuja
hacia la fría muerte
para ganarse un sitio y hacer vida.
Todo está en mí
pero soy nada y nada ha de ser mío
apenas un momento.

MUCHACHA ENAMORADA

Fue en el Museo, en Atenas,
una hermosa muchacha
sobre el mármol
-realidad un día-
se ataba su sandalia.
No sé..., pero en sus brazos,
en el gesto tan dulce de su cara,
-la leve inclinación
de sus caderas,
los pliegues de su túnica
o sus labios brillantes-,
reconocí que estaba
enamorada.

DESHIELO

Enero. Sus últimas
estancias. El sol
está más alto.
Alguna lagartija asoma
entre los setos.
Brotan ya los narcisos
con la misma pasión que un día
sentí sobre mi cuerpo.
Respiro hondo. Rejuvenezco
un poco y siento
-qué contradicción dulce-
que envejezco.

MI CANTO es para el hombre,
para el ser que está sobre la tierra,
para el ser que aún ama
respeta
siente
aprecia
acariciando la flor
al cachorro
al niño
al macho
al compañero
al prójimo
a la hembra,
tocándose la carne.

Canto al hombre y las armas
con las que el hombre
vive
crece
se desarrolla
mata
y comercia.

Al hombre de ahora y de mañana,
al que muerde el maíz,
al que mastica agua y se abraza a los charcos,
al que respira y siente,
al que duerme y despierta.

A quien, sabio, conoce cuánto ignora,
gloria.
Al mirlo que aún modula,
gloria.
Al eremita exilado en su aislamiento,
gloria.
A la brillante y frágil juventud,
gloria.

A ese hombre que en plena amanecida
agradece el rebaño
la pala
los ladrillos
la harina
el azulete
el grisú
que le aguardan,
gloria.

Al que sube a la mar
al que madruga siempre, puntualmente,
a las cinco,
a pesar de la nieve
del ánimo
la tos
la fiebre
la vejez
el castigo
la tormenta,
gloria.

Para quien enjabona los portales del día,
para quien encarrila los vagones y engrasa
puntualmente las vías de la costumbre,
para quien adormece a los enfermos
con su calor humano y su palabra,
para quien tiene tiempo de sentarse consigo,
para quien es bastante pronunciar todavía.

Al que abrillanta el rostro de los escaparates,
al que encola panfletos sobre el sur de la noche,
al que duerme en las suites de los cajeros,
al que descansa en paz en dos o tres cartones;
al médico que se crece, inmortal,
humillando al que sufre;
al que pide para un vaso de leche
para
un billete hasta el fin de sí mismo
para
un chute en sus venas
una dosis de estímulo
una soga bien firme
un bombazo de alcohol
una alucinación
un brebaje terrible contra la horrible soledad
la cobardía
el tedio
la antipatía
la opacidad
la sinrazón
el desasosiego
la injusticia.

A todos ellos, gloria.

HET UITBRAKEN
van bloed
doodde mijn grootmoeder;
ze was in de keuken, kaardde
wol, en viel gelijk een vogel.
Mijn grootvader vaarde en toen hij op een dag
binnenliep
verhing hij zich aan een balk.
Hij stierf gek van pijn, werd verklaard.
Degenen die het zagen
op die middagen
zeggen dat hij in zijn handen urineerde en lachte,
en zijn haren uitrukte en lachte,
en de bladeren van de vijgenboom opat.
En dat hij distelvinken en koperwieken
en kippen en hanen kocht
en dat hij de deuren en ramen afdekte
en zich opsloot... en niets,
hij verhing zich aan de balk.
Mijn grootmoeder was heel jong;
ze liet mijn moeder achter,
net vier geworden,
en haar broer van zes,
Aurelio, zoals ik,
bij wie, tegen de dertig,
de aorta sprong. Hij leed
nauwelijks.
Mijn moeder had altijd
heel wat te stellen met
haar bloed.
Allemaal niks..., zoals ze
gewoon is tegen zichzelf te zeggen, in dit
kutleven
genees je een pijn met
een andere pijn
en een wond heel je
met een andere wond.

EERST veel later weet je
dat het vuur eindigt in
rook.

Eerst veel later zie je
dat de rook dode
waarheid is.

Eerst veel later voel je
dat de dood in alles
leeft.

Eerst veel later geef je toe
dat alles nauwelijks
iets is...
Of liever...

Het zal altijd zeer vroeg zijn.
Het vertrouwen verliezen is zo droevig...
Gelijk blind worden en geen licht
verwachten
hoezeer
en hoe meer
en hoe vaker de morgen ook daagt.

HET ZUURZOETE VENIJN VAN HET LEVEN

Winnen, openen, sluiten,
verliezen. Vandaag de gelukkige
ontmoeting. Morgen het afscheid.
Alles is hetzelfde
en tegengesteld. Zoals de maan
en de dag. Helemaal uit licht en
schaduw. Zoals een heel
volle nacht en een huis
zo leeg.
Ik neem een slok. Ik omhels het geloof.
Bitter glimlach ik:
zoet venijn, het leven.

DE BRODEN EN DE VISSEN

Hun handen hadden iets
van uitbotten of een put:
en hoewel het water ontbrak
bevochtigden ze onze dorst.
En hoewel de zon niet opkwam,
haar aanraken verlichtte.
En al was er heel weinig
en al waren de dagen heel lang
en de maanden heel lang
en onze monden allemaal...,
het verminderde zichzelf
- het moest zo zijn -,
mits voor ons
- vooruitzichten en fruit, dromen en nieuwe kleding -
zich vermenigvuldigden.

RUÏNES VAN OLYMPIA

Olympia. Dageraad. Al bijna
lente.
Langzaam zalft het daglicht zijn lichaam
met heel lauwe olie
zoals een jonge godin
met een oogje
op een sterfelijke atleet.
Het is leven wat ik zie, al is het heel weinig:
een olijfboom, dauw op het marmer
en het menselijk aanschijn van de aarde.

PENELOPE VAN ODYSSEUS

Een eind achter het huis knispert de warmte
van september in de vijgenbomen;
Penelope van Odysseus, trouwe Spartaanse,
is op het balkon gaan staan waar ze voor altijd borduurt
en verjaagt een paar stoutmoedige ganzen
die de bloemen van haar hortensia's lopen af te pikken.
Het huis ruikt naar brood, naar herinnering aan meel,
naar verwachting ontstaan uit oude verwachting.
Zal hij terugkomen? Wie weet of hij op zee
of in het licht van de vuurtorens
sinds zo lange tijd zich blijft herinneren.
En plots zingt ze (ze weet wel waarom ze zingt)
en aan haar lippen hangt
een trilling die al bijna helemaal een traan is.

En de zon komt naar haar ogen gelijk een nachtmerrie
- toch is er niets mooiers dan het gezicht
van Penelope met het fonkelende spoor van de tranen -.
Zal hij terugkomen? Op ogenblikken als deze stopt ze niet met borduren
om niet te wenen in het bijzijn van dienaressen
maar haar vingers weten niet of ze een bloem borduren
op de lijkwade
of een ander bloemblad toevoegen aan haar leed.
In niets gelijkt ze op de vrouw met haar boerenhuid,
de slankste van Ithaca
die destijds uiteindelijk de begeerde echtgenote werd,
want van zoveel wachten,
van zo vaak het weefsel van haar dagen ongedaan te maken
wanneer de nacht inviel, zal ze tenslotte overblijven met draden
die de huid van haar gezicht losmaken.
Ze gelijkt heel weinig op die met haar sneeuwwitte armen
door zo verhangen te zijn aan de klaagzang van de schemering,
door de beloftes van zoveel aanbidders af te wijzen
nu ze wacht op de zeilen van de roodachtige schepen
die de golven van de tijd misschien nooit zullen dichterbij brengen.
En soms overkomt haar hetzelfde als aan haar hond:
door te blaffen, vastgebonden aan de voet van zijn noodlot,
is de band rond zijn keel hem aan het versmachten,
een geel merkteken van eenzaamheid en weerzin
dat hem zijn reukzin, zijn huilen en zijn pels heeft geroofd.
En nooit gebeurt iets behalve het vergeefse leven;
al draaiend in het luchtledige volgen de uren elkaar op
gelijk een dood wiel vastgelopen in een paar handen
die het geen draai meer zullen geven. Daar kunnen ze op rekenen.
Penelope van Odysseus, de eenzame van Ithaca,
die met het openstaande balkon voor het geval dat ze stappen hoorde;
Penelope van Odysseus, de eeuwige borduurster
met haar onheilspellend heden, met haar mythische toekomst.
De echtgenote, oud geworden gelijk een vergeten Griek.

KLEINE AANKONDIGING

Gezocht: een wezen
dat wil deel hebben aan het weinige dat we bezitten
van het vele dat nog overblijft.
Er zal geen rekening worden gehouden met zijn leeftijd,
zijn sociale toestand, zijn woonplaats...
Maar het is dringend.
Iemand die nog begrijpt waarom de vogels
herfstopwaarts trekken,
waartoe de mens gekomen is,
aan welke bloem de kleur van de dromen toebehoort,
in welke maand de ongelukkige rassen overstromen,
met welke druiven je de hoop uitperst,
met welke spreuk je de vervloeking om altijd zo droevig te zijn,
geneest.
VEREIST is dat het de taal van de eenvoudige dingen kan hanteren
en de straal van de kussen berekenen
en de gezichten zonder merknaam naar waarde schatten
en de dode verwachtingen in het presens schrijven
en de structuur van de gebaren begrijpen.
BIJ VOORKEUR kind-man-vrouw tiener,
met een huid naar believen,
met ronde ogen gelijk een zingeving,
met een stem die altijd op de vlucht is gelijk de vrijheden
en met open handen gelijk tien bedoelingen.
Maar vooral een wezen
dat nooit een stortvlaag bloed heeft gezien,
dat voor het leven nooit valkuilen heeft gegraven,
dat soms een zee vol bittere pillen heeft geslikt
en soms aarde heeft gegeten uit razernij.
Er wordt ook vereist dat het zich ongelegen aanmeldt
met de onmetelijke bekoring van wat je niet verwacht,
met een frisse glimlach gelijk een straal uit je ziel
en het eeuwige geheim waarom iemand verliefd wordt.
Iemand die belooft dat heel weinig
noodzakelijk is om tot iedere prijs heel gelukkig te zijn.
Maar het is dringend.

Ik weet niet welke bladzijde dit is
uit mijn leven,
maar van wat er overblijft
ga ik heel weinig schrijven.
Ik zal zeggen dat het vandaag een mooie dag is
om weg te gaan
en om met mezelf te delen wat ik nog niet
helemaal versta.

ARCHITECTUUR VAN DE RUÏNES

Oudheid
mooie vrouw
met Pompejaanse ogen
die korven
met schaduw
naar de wijngaarden draagt
Zee
die zich in de
spiegel bekijkt
en kalm wordt
vooraleer
de trotse schepen
haar zien
dagen
Lansvormige
vrouw
met haar borsten
in purper
die de tempels
bezoekt
en de
olielampen
knipperen
Jeugdgordel
van de zuilen
weemoed
van de bloem van
de kamille
die naast de
grafstenen
verjaardagen
voor je maakt
in het Latijn
Vrouw
in as gekleed
en manestraal
ze hebben je
zien wenen
's nachts
op een mozaïek
Zacht
bewoog je
je vingers
over de vaag geworden
glimlach
van je dierbare
ouders.

VOORTVLUCHTIG VERBLIJF

Alles is in mij
zoals ik deze nacht op aarde
met de vage hoop om te beminnen, zich levend te weten
en een zekere verplichting om dikwijls te dromen.
En toch ben ik niets,
achter mij drukt latent iets dat me voortduwt
naar de koude dood
om een plaats voor zich te winnen en zich voort te planten.
Alles is in mij
maar ik ben niets en er is niets dat nauwelijks een ogenblik
van mij moet zijn.

VERLIEFD MEISJE

Het was in het museum in Athene,
een mooie meid
in marmer
- realiteit geweest -
bond haar sandaal vast.
Ik weet het niet..., maar aan haar armen,
aan het zo lieve gebaar van haar gelaat,
- de lichte inclinatie
van haar heupen,
de plooien van haar tuniek
of haar glanzende lippen -,
herkende ik dat ze
verliefd was.

DOOI

Januari. Zijn laatste
ogenblikken. De zon
staat hoger.
Een enkele hagedis kruipt
tussen de schuttingen te voorschijn.
De narcissen botten al
met dezelfde hartstocht die ik op een dag
in mijn lichaam voelde.
Ik haal diep adem. Ik verjong
een beetje en voel
- wat lieve tegenspraak -
dat ik ouder word.

MIJN ZANG is voor de man,
voor het wezen dat op aarde is,
voor het wezen dat nog bemint
eerbied toont
voelt
waardeert
bij het strelen van de bloem
de pup
het kind
het mannetje
de kameraad
de naaste
het vrouwtje,
terwijl hij zijn vlees aanraakt.

Ik zing van de man en de wapens
waar de man mee
leeft
groeit
zich ontwikkelt
doodt
en handel drijft.

Van de man van vandaag en van morgen,
van hem die op de maïs bijt,
van hem die water kauwt en de plassen omarmt,
van hem die ademt en voelt,
van hem die slaapt en ontwaakt.

Aan wie, wijs, weet hoeveel hij niet weet,
heerlijkheid.
Aan de merel die nog moduleert,
heerlijkheid.
Aan de heremiet verbannen in zijn afzondering,
heerlijkheid.
Aan de stralende en broze jeugd,
heerlijkheid.

Aan de man die in volle ochtendgloor
dankbaar is voor de kudde
de schop
de stenen
het meel
het blauwsel
het grauwvuur
die hem wachten,
heerlijkheid.

Aan wie naar zee trekt
aan wie altijd vroeg opstaat, stipt
om vijf uur,
ondanks de sneeuw
ondanks zijn gemoedstoestand
de hoest
de koorts
de ouderdom
de straf
het onweer,
heerlijkheid.

Voor wie de portalen van de dag inzeept,
voor wie de wagons op de sporen zet en stipt
de wegen van de gewoonte smeert,
voor wie de zieken doet inslapen
met zijn menselijke warmte en zijn woord,
voor wie tijd heeft om bij zichzelf te gaan zitten,
voor wie het nog volstaat om uit te spreken.

Aan wie het gelaat van de uitstalramen doet glanzen,
aan wie pamfletten over het zuiden van de nacht plakt,
aan wie slaapt in de suites van de kassiers,
aan wie in vrede rust op twee of drie kartons,
aan de arts die zich groot acht, onsterfelijk,
terwijl hij wie lijdt, vernedert,
aan wie om een glas melk vraagt
om
een biljet tot aan het eind van zichzelf
om
een spuit in zijn aders
een dosis aanmoediging
een heel stevig touw
een uitbarsting van alcohol
een hallucinatie
een vreselijk brouwsel tegen afschuwelijke eenzaamheid
lafheid
weerzin
antipathie
ondoorzichtigheid
zinloosheid
onrust
onrecht.

Aan al diegenen, heerlijkheid.

Terug naar Index